Mùng 5 tháng 5 cúng gì? Vào mỗi dịp tết Đoan Ngọ người dân Việt Nam lại quây quần, tụ họp ăn uống, tận hưởng ngày lễ lớn thứ 2 sau tết Nguyên Đán. Vậy ngày 5 tháng 5 là ngày gì? Mâm cúng mùng 5 tháng 5 ở mỗi vùng miền có gì khác nhau? Cùng theo chân bài viết dưới đây của Moving House để hiểu rõ hơn nhé!
Mùng 5 tháng 5 là ngày gì?
Mùng 5 tháng 5 được gọi là ngày Tết Đoan Ngọ hay còn gọi là tết diệt sâu bọ. Đây là nét văn hóa cổ truyền của người dân Việt Nam hằng năm. Tết Đoan Ngọ kết tinh nét đẹp văn hóa đặc sắc gắn liền với kinh nghiệm lao động về quy luật của tự nhiên, thời tiết,… đến sức khỏe con người và hoạt động sản xuất nông nghiệp trong năm.
Diệt sâu bọ, cúng bái tổ tiên, thần linh mùng 5/5 nhằm mục đích cầu mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no sung túc. Không những vậy, đây còn là dịp để gia đình sum họp thưởng thức những món ăn truyền thống trong dịp Tết Đoan Ngọ.
Nguồn gốc ngày Tết Đoan Ngọ
Theo những nguồn thông tin kể lại, một ngày sau khi thu hoạch, nông dân ăn mừng vì trúng mùa nhưng sâu bọ năm ấy lại kéo dày ăn mất cây trái, thực phẩm đã thu hoạch.
Mọi người đau đầu không biết làm cách nào để có thể giải được nạn sâu bọ này, bỗng nhiên có một ông lão từ xa đi tới tự xưng là Đôi Truân.
Ông chỉ cho dân chúng mỗi nhà lập một đàn cúng gồm đơn giản có bánh tro, trái cây, sau đó ra trước nhà mình vận động thể dục. Nhân dân làm theo chỉ một lúc sau, sâu bọ đàn lũ té ngã rã rượi.
Lão ông còn bảo thêm: “Sâu bọ hằng năm vào ngày này rất hung hăng, mỗi năm vào đúng ngày này cứ làm theo những gì ta đã dặn thì sẽ trị được chúng”.
Dân chúng biết ơn định cảm tạ công lao thì ông lão đã không còn ở đó nữa. Để tưởng nhớ công ơn, dân chúng đã lấy ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch hàng năm làm ngày “Tết diệt sâu bọ”.
Ý nghĩa ngày Tết Đoan Ngọ
Giống với những ngày lễ khác trong năm ở Việt Nam, mỗi ngày lễ lại có một ý nghĩa riêng, cũng như một tên gọi dân dã. Đối với Tết Đoan Ngọ cũng không ngoại lệ. Tết Đoan Ngọ là ngày phát động diệt sâu bọ gây hại cho mùa màng và sức khỏe con người.
Ngoài ra, Tết Đoan Ngọ dân chúng cúng lễ để đánh dấu một thời tiết mới, mừng sự trong sáng, quang đãng, đồng thời để cầu bình an.
Cúng mùng 5 tháng 5 vào giờ nào?
Cúng Tết Đoan Ngọ giờ nào đẹp? Mùng 5 tháng 5 âm lịch là ngày Ất Hợi. Hai khung giờ để cúng là vào giờ Ngọ từ 11 giờ trưa đến 1 giờ chiều. Đây được xem là giờ chuẩn và đẹp nhất. Tuy nhiên, nếu gia đình Bạn không sắp xếp được có thể cúng bái vào giờ hoàng đạo trong ngày từ 7 giờ đến 9 giờ sáng.
>>> Có thể bạn quan tâm: Mùng 5 14 23 và những điều cấm kỵ nên biết
Mâm cúng mùng 5 tháng 5 đặt ở đâu?
Thông thường, một số gia đình tiến hàng cúng mùng 5 tháng 5 ở trong nhà cụ thể mâm cúng đặt ở bàn thờ gia tiên, thế nhưng theo phong tục Việt Nam muốn tiến hành đầy đủ thủ tục thì bạn nên chuẩn bị thêm một mâm cúng ngoài trời đặt ở ngoài sân trước nhà.
Mùng 5 tháng 5 cúng gì?
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ
Theo truyền thống người Việt, mâm cúng mùng 5 tháng 5 phải đầy đủ các lễ vật được chia thành 2 phần trong nhà và ngoài trời. Mâm cúng có thể làm chay hay mặn tùy thuộc vào kinh tế và nếp sống của gia chủ.
Chuẩn bị mâm cúng trong nhà – Lễ Gia Tiên
- Một mâm cơm chay
- Các loại bánh chay, xôi chay
- Mâm hoa quả ngũ sắc có đủ năm vị là, cay, chua, đắng, mặn, ngọt
- 9 bông hoa đồng tiền đỏ cài lên mâm hoa quả
- Ba chén rượu ba màu trắng, đỏ, vàng, trong rượu có pha một chút hùng hoàng
- Ba chén nước trà ba hương vị khác nhau, cùng vàng thuyền, vàng thỏi, vàng lá
- Có thể mua một chút tiền âm phủ
Chuẩn bị mâm cúng ngoài trời – Lễ cầu xin Thần Tiên
- Bàn lễ trải một tấm vải đỏ rộng
- Các loại bánh chay, một mâm xôi
- Mâm hoa quả ngũ sắc có đủ năm vị là, cay, chua, đắng, mặn, ngọt.
- 9 bông hoa đồng tiền đỏ cài lên mâm hoa quả.
- 5 chén rượu năm màu trắng, đỏ, vàng, xanh, đen. Trong rượu có pha một chút Hùng Hoàng.
- 5 chén nước trà năm hương vị khác nhau, cùng vàng thuyền, vàng thỏi, vàng lá.
- Một chiếc lọng đỏ có viền vàng.
Bài văn khấn cúng Tết Đoan Ngọ
Đã có hai mâm cúng trong nhà và ngoài sân, thì cũng có hai bài khấn riêng.
Văn khấn gia tiên ngày mùng 5 tháng 5 trong nhà
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
- Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ Khảo, Tổ Tỷ).
- Tín chủ chúng con là: …
- Ngụ tại: …
Hôm nay là ngày mồng 5/5 Âm lịch, nhằm ngày Tết Đoan ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần, cúi xin các ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ …, cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A di Đà Phật! Nam mô A di Đà Phật! Nam mô A di Đà Phật!
Bài cúng ngày mùng 5 tháng 5 Ngọc Hoàng Đại Đế và Thần Tiên
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần. Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần. Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ Khảo, Tổ Tỷ).
- Tín chủ chúng con là: …
- Tuổi: …
- Ngụ tại: …
Hôm nay là ngày Tết Đoan Ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần, cúi xin các ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ…, cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!
Một số câu hỏi về ngày mùng 5 tháng 5
Mâm cúng mùng 5 tháng 5 miền Nam gồm những gì?
Đây là câu hỏi Moving House nhận được khá nhiều trong thời gian gần đây. Như chúng tôi đã đề cập bên trên cúng mùng 5 tháng 5 miền Nam cũng bao gồm bánh tro, bánh ú tro, trái cây như vải, mận,… Ngoài ra gia chủ còn cần chuẩn bị hoa, hương, vàng mã theo phong tục truyền thống tại miền Nam. Tùy theo từng gia chủ có thể cúng mặn hay cúng chay.
Cúng Tết Đoan Ngọ thường có loại trái cây gì?
Tất cả các loại hoa quả đều có thể cúng mùng 5 tháng 5 được. Tuy nhiên, để diệt trừ sâu bọ người dân thường cúng quả có vị chua như mận, chôm chôm, vải,…
Mùng 5 tháng 5 cúng gì cho ông Địa Thần Tài
Mỗi vùng miền sẽ có mâm cúng Thần Tài Thổ Địa khác nhau. Nhìn chung mâm cúng bao gồm một số lễ vật sau:
- Vàng mã
- Hương
- Lọ hoa cúc
- Thịt vịt quay
- 3 chén nước
- Rượu nếp trắng nén thành từng khối
- 3 bát chè trôi nước
- 1 dĩa bánh ú
Gia đình Việt ngày Tết Đoan Ngọ ăn gì?
- Ăn rượu nếp: Đây là một món ăn khá phổ biến trong Tết Đoan Ngọ ở hầu hết các địa phương. Theo quan niệm dân gian cho rằng, để diệt sâu bọ hiệu nghiệm thì chúng ta nên ăn cơm rượu vào sáng sớm ngày 5/5 khi chúng ta vừa ngủ dậy. Bởi cơm rượu có vị cay nồng của rượu nếp sẽ khiến cho các loại sâu bọ sẽ được tiêu diệt.
- Ăn bánh tro cuốn lá chuối, bánh ú: Bên cạnh cơm rượu, thì bánh tro cũng là một món ăn không thể thiếu của người dân ở Nam Trung Bộ và Nam Bộ Việt Nam và một số nơi của Miền Bắc. Nhiều người quan niệm rằng ăn bánh tro vào ngày này sẽ giúp bệnh tật trong người tiêu tan hết.
- Ăn hoa quả ngày mùng 5 tháng 5: Những loại này có vị tươi ngon và có vị chua chua, thơm nức sẽ rất phù hợp cho Tết Đoan Ngọ.
- Ăn thịt vịt: Nhiều người mặc dù đã đi xa quê hương làm ăn nhiều năm, nhưng vẫn còn giữ phong tục ăn thịt vịt trong Tết Đoan Ngọ, đặc biệt là tiết canh vịt.
- Ăn chè trôi nước, chè kê: Đây là món ăn nhất định phải có vào ngày tết Đoan Ngọ của người miền Nam.
Với bài viết chia sẻ về mùng 5 cúng gì Moving House hy vọng bạn đã hiểu được thêm về lịch sử, nguồn gốc cũng như những phong tục cổ truyền trong dịp lễ tết Đoan Ngọ trong ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch cách cúng kiến của người Việt Nam.
>>> Xem thêm một số dịch vụ cung cấp tại Moving House:
